caudomaculatusCellofaanplant

caudomaculátus

= met een gevlekte staart.

Bathyáethiops

cavática

= in holen levend.

Peckóltia

Celdruk

Turgor

celebénsis

= van Celebes (het huidige Sulawesi).

Orýzias

Celebes rijstvis

Oryzias celebensis

Celebes zeilvis

Marosatherina ladigesi

Cellen

= (voorraad)kamer.

Basisbouwsteen van zowel eencellige als complexe ➛organismen. Afhankelijk van de plaats in het lichaam kunnen deze verschillende vormen en functies hebben, maar vertonen verder alle min of meer dezelfde onderdelen, organellen genaamd. De belangrijkste daarvan zijn:

Het cytosol of de celvloeistof is een waterige oplossing met daarin een veelheid van onder meer eiwitten, koolhydraten en ➛zouten. De organellen vormen samen met dit cytosol het cytoplasma, de celinhoud, de celkern wordt daar echter niet toe gerekend.

Alle lichaamsprocessen vinden plaats in cellen. Het geheel aan lichaamsprocessen vormt de ➛stofwisseling. De door het lichaam opgenomen stoffen worden zowel gebruikt voor groei en reserves, in de vorm van vetten en suikers: ➛assimilatie; en voor de vorming van energie voor activiteit: ➛dissimilatie.

Cellen
Plantencellen. © AquaMecuM

De eerder genoemde turgor of celdruk wordt bepaald door de ➛osmotische waarde in de cel. Het nut daarvan wordt zichtbaar bij een plant die water ontbeert: die wordt slap, ook al blijft de stengel stevig aanvoelen.

Cellen vermeerderen zich door zich te delen. Bij eencellige organismen als bacteriën en veel ➛Protozoa gaat dat anders dan bij meercellige organismen, door het ontbreken van een celkern. In algemene zin verdubbelen bij beide eerst de organellen zich, waarna de celmembraan en -wand zich insnoeren vanaf ongeveer het midden, waarna de cel zich heeft verdubbeld. Vervolgens strekt de cel zich: groei. Bij meercellige organismen kunnen ook geslachtscellen worden aangemaakt, waarbij elke cel slechts de halve set chromosomen bevat: de ➛meiose. Combineren van twee geslachtscellen, ➛bevruchting, levert weer een cel met een volledige chromosomenset, maar met een nieuwe combinatie van ➛genen.

Cellofaanplant

Echinodorus berteroi