Stress
Verhoogde staat van alertheid als gevolg van een onveilige of bedreigende situatie. Dit is de voornaamste oorzaak van ➛ziekten bij vissen. Dit loopt van onderlinge competitie, wat gebruikelijk is en nauwelijks belastend, tot levensbedreigend, wat doorgaans (zeer) kort duurt. Problematisch wordt het, als stress hoger is dan gebruikelijk én langdurig aanhoudt. Het gehalte aan stresshormonen in het lichaam loopt daardoor op en ondermijnt de ➛weerstand, waardoor de vatbaarheid voor ziekten toeneemt.
De reactie op stress verschilt per diersoort, zelfs per individu, al valt dat laatste pas op wanneer men met de dieren goed bekend is. ➛Nakweek dieren zijn doorgaans stressbestendiger dan wildvang, vermoedelijk omdat nakweekdieren aquariumsituaties als minder bedreigend ervaren.
Kenmerken van gestreste dieren kunnen zijn:
- versneld ademen
- rusteloos gedrag
- stagnerende groei
Stress symptomen zijn lastig van die van andere oorzaken te onderscheiden, reden om stressvolle situaties te kunnen herkennen. Uit de vele oorzaken van langdurige stress hier enkele:
- te hoge ➛bezettingsgraad (te klein aquarium)
- verkeerd sociaal verband, bv. een eenzame ➛scholenvis of een schuwe solitair bij een school druktemakers
- gebrek aan schuilgelegenheid, niet kunnen schuilen voor de agressie van een dominante soortgenoot
- veel onrust rondom een (ongunstig geplaatst) aquarium
- een te hoog gehalte aan belastende stoffen. Een chronische ➛vergiftiging is op de duur stressvol voor dieren
- een te lichte omgeving: veel dieren voelen zich veiliger in de schaduw of boven een donkere bodem
- vangen van dieren
- transport van dieren
- aquariumonderhoud
Bedenk bij al deze oorzaken dat dieren de situatie niet kunnen ontvluchten, in de natuur vaak de meest voor de hand liggende oplossing.