Spirodéla

= rond met duidelijke nerven.

Veelwortelig kroos

Klein geslacht van ➛drijfplanten met 4 soorten uit de familie van de ➛Araceae.

Kleine drijfplanten met ronde bladeren en tot 12 wortels, daarmee duidelijk van ➛Lemna te onderscheiden. De planten zijn ook groter dan Lemna en groeien tot er zes of zeven blaadjes zijn, om dan bij een volgend blaadje in twee delen te breken, waarna beide afzonderlijk verder groeien.

Zeer geschikt in de strijd tegen ➛algen, vooral ook door het eenvoudig kunnen terugdringen, al kunnen andere planten lichtgebrek oplopen bij een teveel.

polyrhíza

Schleiden 1839

Veelwortelig kroos

Deze soort is wereldwijd te vinden in voedselrijk, langzaam stromend en stilstaand water. Zeer algemeen in Nederland.

Min of meer ronde blaadjes, in groepjes tot zes of zeven. Wat donkerder groen dan Lemna, met een roodbruine onderkant. Vaak zijn nerven te zien, de straalsgewijs vanaf de steel groeien. De wortels variëren van groenig wit tot roodachtig.

Spirodela polyrhiza in een aquarium. © Aquamecum

Hoogte tot 40 mm, breedte tot 15 mm.

Zeer weinig eisende plant. Direct onder de lampen krijgen de planten vrijwel altijd voldoende licht, in combinatie met voedselrijk water kan explosieve groei het gevolg zijn. In een dergelijk geval kan het wateroppervlak binnen enkele dagen dichtgroeien. Aldus kan de groeisnelheid iets zeggen over de hoeveelheid voedingsstoffen in het water.

Temperatuur: 10 tot 28° C

pH: 6-8 dH: 0-30 fH: 0-53 ppm: 0-500

Spironúcleus

= met een gedraaide kern.

Gatenziekte

Geslacht van eencellige ➛dinoflagellaten uit de familie van de Hexamitidae die de gevreesde gatenziekte veroorzaken. Komt met name voor bij Zuid-Amerikaanse cichliden, maar ook soorten uit andere gebieden zijn vatbaar. De ➛ziekte wordt niet beschouwd als besmettelijk, maar evengoed is het aan te raden zieke dieren in ➛quarantaine te plaatsen.

De ziekte uit zich met de volgende symptomen:

Niet eten
Vermagering, ingevallen buik en (soms rug)
Huidzweren boven de ogen en langs de zijlijn die resulteren in kleine putjes, maar later groter worden en een kratervorm aannemen

Gezonde vissen ondervinden geen problemen met deze parasiet. Tekorten aan ➛vitaminen, ➛calcium en mineralen zijn de belangrijkste secundaire factoren die de ziekte veroorzaken. Ook ➛stress en eenzijdig voedsel kunnen hieraan bijdragen, zoals teveel ➛runderhart en ➛rode muggenlarven. Gebruik van ➛actief kool verwijdert belangrijke ➛sporenelementen uit het water, ververs op korte termijn meermalen een deel water na gebruik.

De ziekte is op termijn dodelijk, maar goed te behandelen in een vroeg stadium. In de handel zijn ➛geneesmiddelen (➛antibiotica) van verschillende merken verkrijgbaar op basis van metronidazol. Belangrijk is de kuur af te maken.

De ziekte wordt vaak verward met het verwante ➛Hexamita uit dezelfde familie. In het Engels hole-in-the-head of HITH genoemd.